Sensör glikoz ölçümleri ile parmak delerek yapılan kan glikoz ölçümleri arasındaki farklar nelerdir?

Diyabet tanısı koymak ve diyabeti kontrol altına almak yani halk arasındaki tanımıyla “diyabet tedavisi” sağlamak için kandaki şeker miktarını sürekli olarak izlemek gerekir. Bu izlem, hem sağlık uzmanına sürecin iyi yönetilip yönetilmediğine dair veri sunar hem de diyabetlinin kendi gündelik yaşamına düzen vermesi konusunda onu motive eder. Diyabeti kontrol altına aldıkça, diyabetlide bilinç düzeyi yükselir ve kaygı azalır. Daha az diyabet stresi duymak da aslında “şeker hastalığı nasıl iyileşir” sorusunun yanıtlarından biridir. Diyabeti kontrol altına almak için beslenme ve egzersiz döngüsüne dikkat etmek gerekiyor ama bu döngüyü planlamak için de kandaki şeker miktarını an be an bilmek gerekiyor.[1] Peki, kandaki glikoz seviyesini nasıl ölçeriz?

Kan şekeri ölçümü nasıl yapılır?

Kandaki şeker miktarını öğrenmek için laboratuvar koşullarında yapılan testler ve evde diyabetlinin kendi kendine yapabileceği testler var. Açlık kan şekeri, tokluk kan şekeri, Hba1c testi, açlık plazma glikoz testi gibi farklı testler yapılır. Bunların genellikle en az ikisi tanı için istenir. Diğer yandan diyabet tanısı konulduktan sonra diyabetlinin evde şeker izlemi yapması ve sonuçları belirli periyodlarla sağlık uzmanıyla paylaşması diyabetin kontrolü için çok önemlidir. [1]

Evde şeker ölçümü için de günümüzde farklı yöntemler kullanılabiliyor. Renk değiştiren kağıtlar, parmak delerek kanda şeker ölçümü yapan kitler, parmak delmeden cilt altından şeker ölçümü yapan cihazlar, kablolu ve kablosuz pompa sistemleri, nanoteknolojiyle vücuda temas etmeden ölçüm yapan sistemler gibi farklı seçenekler var. Günümüzde en çok tercih edilen iki yöntem ise parmak delerek kanda şeker bakmak ve cilt altından interstisyel sıvı aracılığıyla şeker seviyelerini ölçmek. Bu iki yöntemin arasındaki farkları şöyle listeleyebiliriz:[1,2,3]

Sensör glikoz ölçümleri ile parmak delerek yapılan kan glikoz ölçümleri arasındaki farklar nelerdir?

Sensör glikoz ölçümleri

• Acı hissi yoktur
• Kan görme, kan akıtma gibi rahatsız edici durumlara gerek duymaz
• Örnek alınırken temizlik, parfüm gibi yabancı madde temizliği gerektirmez.
• Steril koşul gerektirmez.
• Her ortamda ölçüm yapabilir.
• Diyabetlinin günlük işlerine ara vermesini gerektirmez.
• Diyabetlinin ölçüm için uygun ortam aramasına gerek kalmaz.
• Tek bir anının değil tüm günün verisini sunar.
• Verileri saklamak için bir deftere ihtiyaç duymaz.
• Verileri grafiklere dönüştürerek doğru değerlendirme yapmayı konforlu ve pratik kılar.
• Verileri online olarak kolayca paylaşabilir.
• 90 günün izlemini değerlendirerek sunabilir.
• Skor değerlendirmesi yaparak diyabetlinin günlük yaşamını daha iyi planlaması için motive edicidir.
• Parmak delmenin verdiği rahatsız edici hissi yaratmaz.
• Diyabetin ölçümle ilgili stresini ortadan kaldırır.
• Küçük çocukların kanda şeker ölçümü için konforludur ve travmatik etki yaratmaz.
• Sensörü giysilerin altından belli olmaz.
• Uyurken de ölçüm yapar ve uykuda yaşanan diyabet atakları için uyarıcıdır.
• Fiyatı, diğer okuyuculara göre daha yüksektir.
• Hava/su ile temas etme endişesi yoktur.

Parmak delerek yapılan kan glikoz ölçümleri

• Acı hissi verir ve bu his, çoğunlukla ölçüm yapmaktan kaçınmaya neden olur.
• Bir çok yetişkin ve hemen her çocuk için rahatsız edicidir.
• Örnek almadan önce parmağın temiz ve kuru olması sonucun doğruluğu için önemlidir.
• Koşullardan fazla etkilenir.
• Ölçüm yapmak için önce uygun ortam bulmak gerekir.
• Günlük işlere 10-15 dakika ara vermek gerekir.
• Uygun ortam gerekir.
• Tek bir anının verisini gösterir.
• Ölçüm yapmak yetmez, ölçümü doğru okuyup not etmek gerekir. Yeterince iyi okuyamayan yaşlı diyabetliler ve çocuklar düşünülünce bu da uygulaması zor bir detaydır.
• Verileri analiz edemez.
• Online paylaşım yapamaz.
• Sadece ölçüm anının izlemini sunar.
• Skor değerlendirmesi yapamaz.
• Başkalarının yanında yapmaktan kaçınılan rahatsız edici bir işlem gerektirir.
• Ölçümün kendisi, genellikle stres sebebidir.
• Çocukları, ölçüm için ikna etmek çok zordur.
• Yanınızda bir çanta içinde taşımanız gerekir.
• Uyurken ölçüm yapamaz. Belirtileri hissederek uyanıp ölçüm yapmanız gerekir.
• Piyasa farklı fiyat aralığında seçenekleri bulunur.
• Hava ile temas eden ölçüm çubukları kullanırsa sonuçlar gerçekçi olmayabilir.

Kaynak 1: Türkiye Diyabet Vakfı, Diyabet Hakkında Her Şey, Evde Şeker Takibi

Kaynak 2: Dr. Erhan Özel Diyabet Tanısı ve Sınıflandırılması

Kaynak 3: Diyabet Yönetiminde Kan Şekeri Takibinin Önemi Uzm. Hemşire Şenay Zuhur

ADC-44243 v.1.0 09/21